Teras

İyi tasarlanmış bir teras, evi güzel bir ortama çevirir. Odaların dört tarafı kapalı boğucu havasından kurtulmak için ferah alanlardır. teraslar. Gürültülü ve ruhu sıkan şehir havasından da uzak ortamlardır aynı zamanda. Şehre teraslardan sanki orada değilmişiz gibi, dinlendirici bir şekilde bakarız.

Bazen insanlar teraslarını çok sade bir şekilde kullanırlar. Örneğin birkaç sandalye, bir masa ve şemsiye teras için yeterli görülür. Ancak bazı kullanıcılar da teraslarını dekore ederek, daha farklı şekillere getirebilirler. Öncelikli konforlu bir terasın öğelerine bakalım:

• Üst kapatma
• Yan kapatmalar
• Açılır kapanır cam balkon,ahşap doğrama pencere veya daha farklı bir pencere sistemi
• Zemin kaplaması
• Temiz su tesisatı ve pis su gideri
• Elektrik tesisatı
• Masa ve sandalyeler 
• Koltuk takımı ve sehpalar
• Mutfak tezgahı veya servis penceresi
• Saksı bitkileri

Üst kapatma, hem güneş ışıklarından,yağmurdan ve kardan terası koruyacak, hem de oturulabilir bir gölge sağlayacaktır. Yan kapatmalar ise, komşular ile bağlantıyı kesecek, terası size özel hale getirecektir. Pencere veya cam balkonlar ise, terasları hem kışın hem de yazın kullanılabilir kılacaktır. Zemin kaplaması, kişisel tercihlere göre, sıcak bir zemin olarak ahşap veya ıslak bir hacim kabulü yapılarak seramik benzeri bir malzeme ile kaplanabilir. Bu aslında biraz da üst kapatmanın varolup olmadığına göre de değişebilir. Ancak üst kapatma olmasa bile decking gibi dış hava koşullarına dayanıklı ahşap zemin kaplamaları da mevcuttur. Temiz su tesisatı hem temizlik hem mutfak için gerekliyken, su gideri de olmazsa olmazlardandır. Elektrik tesisatı, terası bir yaşam alanı olarak düşünenler için, aydınlatmasından, elektrikli aletlerin burada kullanılabilecek olmasına kadar birçok imkanla beraber gelir. Masalar ve sandalyeler, hem dekorasyon hemde kullanım açısından önemli öğelerdir. Bu masa ve sandalyelerde, ferah teraslarda çoğu zaman misafirler ağırlanır ve kalabalık bayram günlerinde bu yükümüzü teraslar çeker. Koltuk takımı ve sehpalar ise, terasların günlük kullanımda yoğun kullanılması halinde, burayı daha yaşanabilir ve kullanılabilir hale getiren öğelerdir. Mutfak tezgahı, bu çok amaçlı kullanım sahasında bize, uzun servis mesafelerini katetmeden yiyeceklere ulaşma imkanı sunacaktır. Bunun olmadığı durumlarda mutfak duvar ile komşu ise, servis penceresi açılabilir. Bazı evlerde ise, mutfaktan doğrudan terasa açılan bir kapı mevcuttur. Saksı bitkileri ise, son olarak terasların doğal bir görünüm kazanmasını sağlayabilecek, hem dekoratif hem de ekonomik öğelerdir. Çok pahalı olmayan birkaç saksı ve saksı bitkisi ile teras, nefis bir alana dönüşebilir. Bunlar tamamen müşterinin tercihlerine kalmış seçeneklerdir.

Teras için en temel öğeler neledir? sorusunu cevaplamaya çalışırsak şu sonuçlara ulaşabiliriz:

• Teras kapatmaları
• Teras izolasyonu
• Teras dekorasyonu

Buradan da görebileceğiniz üzere, bir terası yaşam alanı haline getirebilecek temel öğeler bunlardır. Burada biraz teras kapatma fikirlerini incelersek, karşımıza çatı tipleri ile benzer sonuçlar gelecektir. Teras üst kapatması da sonuç itibariyle bir çatı tipidir veya sundurmadır. 

Teras kapatmaları hangi tiplerden, modellerden ve şekillerden oluşur? En yaygın çatı ve teras üst kapatması tiplerine bir göz atalım:

Bunlar yaygın olmakla birlikte, bunlardan ayrı olarak piramit çatı gibi, birçok seçenek mevcuttur. Diğer yandan yan kapatmalar için en yaygın tercih edilen, cam balkondur. Aşağıda bir cam balkon örneği göreceksiniz.

Diğer yandan, ahşap doğrama pancereler de teraslarda çokça tercih edilir. Aşağıda bir ahşap doğrama pencere örneği göreceksiniz. 

Ahşap yan kapatmalar da ha keza yukarıdaki resimdekine benzerdir ve iki şekilde ahşap yan kapatma yapılabilir. Bunlar:

• log yan kapatma ve
• lambri yan kapatmadır

Yukarıda gördüğünüz log yan kapatma örneğidir. Lambri ise daha incedir ve karkas üstüne çakılır. Bir diğer pencere doğraması teraslarda, pvc olarak uygulanır. Aşağıda pvc teras pencere doğramasına bir örnek göreceksiniz.

Cam balkon en ucuz cephe kapatma seçeneğidir. PVC ondan biraz daha pahalı bir seçenektir. Ahşap ikisinden de pahalıdır. Bunları kıyaslarsak, cam balkonda zamanla ray problemleri ortaya çıkabilir. Bu açıdan diğer iki seçeneğe göre ömrü en az olan seçenektir. Ancak perspektifi en az kapatan seçenek olması onu bu açıdan avantajlı kılar. PVC bir optimum seçenektir. Zamanla kararabilir. Karardığında da değiştirme dışında ikinci bir çözüm yoktur. Ahşap en uzun ömürlü seçenektir. Yüzyıldan fazla yaşayabilir. Ahşabın da dezavantajı, beş yılda bir bakım istemesidir. Metal seçenekler ise, korozyon riski nedeniyle burada fazla tercih edilmezler. Ahşap kaplama metal uygulamalar vardır ancak bunlar da çok kalın elemanlar olarak görüşü kısıtlayabilirler. Kısaca en iyi seçenek ahşap, en ekonomik seçenek te cam balkon ile cepheyi kapatmaktır.

Üst kapatmada ise, yine en iyi seçenek ahşap, en ucuz seçenek metal taşıyıcı sistemlerdir. Metal bu nemli ortamlarda üst kapatma taşıyıcı sisteminde paslanabilir. Ahşap ise, düzenli bakımı yapıldığı takdirde yüzyıldan fazla dayanır.Galvanize metallerin ömrü uzundur ancak ahşap kadar uzun değildir.

Bir diğer konu da Teras izolasyonu konusudur. Şimdi teras izolasyonu nasıl yapılır? sorusuna cevap verelim. Teras eğer üst kapatma ile kapatılmamışsa, şu şekilde izole edilebilir:

1- beton üstüne öncelikle bir eğim betonu dökülür. Bu en üst kısımda suyun akarını sağlayacaktır.
2- Eğim betonu üstüne su yalıtım şiltesi serilir.
3- Şilte üstüne file uygulaması yapılır.
4- File uygulaması üstüne su yalıtım malzemesi ikinci kat olarak serilir.
5- Isı yalıtımı amacıyla polistren levhalar dizilir.
6- Şap ile polistiren köpüğü ayıran şilte serilir.
7- Şap betonu atılır.Bu şap betonunun amacı en altta atılan betondan farklı olarak yalıtım malzemelerini dış etkilerden korumaktır.
8- İsteğe göre fayans, mermer, granit, decking veya başka bir zemin kaplaması ile zemin kaplanır.

Bu işlemleri yaparak bir nevi terasımızın altyapısını oluşturduk. Şimdi sıra teras dekorasyonuna geldi. Artık, işin estetik kısmına geçebiliriz. Teras dekorasyonu nasıl yapılır? Burada ne yaparsak terasımız daha kullanışlı hale gelebilir? sorularına cevaplar vermeye çalışacağım.

1- Öncelikle terasımızın kullanım amacını belirlemeliyiz. Burası bir yaşam alanı mı olacak yoksa nadiren kullanılan bir alan mı olacak? Eğer sürekli kullanacaksak ön planda olması gereken konfor ve kullanışlılık öğeleridir. Eğer nadiren kullanacaksak, ön planda olması gereken estetik öğesi olabilir.

2- Bu aşamada, amacımızın gereçlerini bir kağıda yazıyoruz. Mesela burası misafirlerimizi ağırlyacağımız bir yer ise, örnek gereçler şunlar olabilir:

• Barbekü
• Servis masası
• Küçük bir mutfak tezgahı
• Kalabalık insanları ağırlayacak ölçüde büyük bir masa ve sandalye takımı
• Yeterli aydınlatma
• TV ve sehpası

Tabi bu tamamen basit bir örnekten ibarettir. Bu gibi bir listeyi, kişisel ihtiyaçlarınıza göre siz yapmalısınız. Ancak burada yönlendirme babında, bazı kavramlara dikkatinizi çekmek isterim. Öncelikle, çevre elemanları seçilmeli, mobilya seçimi en son yapılmalıdır. Bunun sebebi de çevre elemanlarının çoğunun sabit ve iade edilebilir olmamasıdır. Belki kağıt üstünde hoşunuza gidenler, orada yerine konduğunda hoşunuza gitmeyebilir veya düşündüğünüz kadar konforlu olmayabilir. O halde önce değiştirilemeyecek olanları seçmeli, mobil olanları en sona bırakmalıyız. 

Celal Erakman